Albao$NaIcaa Baart
Umesh Joshi
Akravao Xatk ho Baartacyaa [ithasaatlao ek mah%vaacao vaLNa. yaaca Xatkat gaJanaIcyaa mahmmadanao Baartat Anaok svaaáyaa kolyaa. pNa Baartat saOtanaI ivaQansak mhNaUna AÜLKlaa gaolaolyaa mahmmadanaoÊ Aaplyaa rajyaat maa~ Anaok doXaaMcao ivad\vaana gaÜLa kolao hÜto. iKvaa doXaat rhNaara ‘Abau Alra[hna mauhmmad [bna A*mad Albao$NaI’ ha %yaa pOkIca ek. Albao$NaI ha [slaamaI jagaatlaa savaa-t maÜza Xaas~& maanalaa jaatÜ. %yaanao eithasaÊ BaUgaÜlaÊ pdaqa-ivaVanaÊ rsaayanXaas~Ê KgaÜlaXaas~Ê jyaÜitYaXaas~ AXaa ivaivaQa ivaYayaaMvar pustko ilaihila. pNa Aaja maa~ tÜ Anaokanaa maaiht Aaho tÜ %yaacyaa BaartaivaYayaI ilaihlaolyaa ‘tikK Ala ihnd’ iknvaa ‘Baart’ yaa pustkamauLo.
ho pustk ilaihNyaacao mau#ya karNa mhNajao ihndU laÜkaMcaI p`amaaiNak pNaanao ilaihlaolaI AaNaI AcaUk maaihtI [slaamaI jagaat AaZLt naaho. p`stavanaotca yaacaa Kulaasaa krtanaa tÜ mhNatÜÊ
“dusaáyaacao eokUna maaihtI ilaihNaaro AaiNa p`%yaxa baGaUna maaihit ilaihNaaraÊ yaat p`%yaxa baGaUna maaihit ilaihNaara EaoYz. baáyaaca vaoL p`isawIÊ pOsaa imaLvaNyaasaazIÊ ikMvaa svata:caa Qama- dusaáyaa poxaa ksaa caaMgalaa ho pTvaUna doNyaasaazI Asao ilaKaNa kolao jaato. pNa tÜca stuitlaa pa`Pt Aaho jaÜ sa%yaalaa GaÉna vaagatÜ.
ihMduMivaYayaI AaplyaakDo AsalaolaI maaihtI hI AXaaca p`karcaI Aaho. %yaamauLo Aaplyaa laÜkanaa ihMduMXaI Qama- va [tr gaÜYTIMivaYayaI cacaa- krNao Xa@ya vhavaoÊ mhNaUna ihMduMivaYayaIcaI maaihtI jaXaI Aaho tXaI [qao namaUd kolaoila Aaho. yaat kuzohI eKadI gaÜYT pTlaI naahI mhNaUna ikMvaa WoYaBaavanaonao %yaavar iTka kolaolaI naahI.
AlbaoÉNaIcyaa ek vaOiXaYTya jao ho pustk vaacatanaa satt jaNavato to mhNajao %yaanao ihMdunaa ihMduMcyaa d`YuTItUna baGaayacaa kolaolaa p`ya%na.
ihndU Qamaa-ivaYayaI AByaasa krayacaa AaNaI ivaWanaanXaI cacaa- krayacaI mhNajao saMsËRt iXaklaI paihjao. hI gaÜ YT %yaacyaasaazI AitXaya kzINa zrlaI. ”saMsËRt hI Aaplyaa BaaYaohUna puNa- vaogaLI Aaho. ek tr itcaa Aavaaka ArbaI BaaYao p`maaNaoca p`caMD Aaho. ekaca gaÜYTIlaa Anaok Xabd AahotÊ tsaoca ekaca Xabdacao ivaivaQa Aqa- hÜtatÊ %yaamauLo baáyaaca vaoL sandBaa-va$na Aqa- AÜLKavaa laagatÜ. %yaathI Anaok ApBa`nXa BaaYaa p`calaIt Aahot. ga`MqaaMcyaa p`tI krNaaro inaYkLjaIpNao krtatÊ %yaamauLo kahIvaoL eKaVa ga`MqaacaI pihlaI ikMvaa dusarI p`tca saMpuNa- vaogaLoca ilaKaNa vaaTto.“
jyaa ihndU laÜkanaa AlbaoÉNaI BaoTlaa %yaaavarUna ‘to %yaaMcaI svata:caI Xaas~oÊ va ivaWana ya pilakDo kÜNaI Aaho ho maanaayalaaca tyaar nasatat’ Asaa inaYkYa- %yaanao kaZlaa. pNa %yaaMcao puva-ja Asao navhto Asao tÜ varai*maihracaa daKlaa do]na saaMgatÜ.
Albao$NaInao ga`Ik Xaas~aMcaa AByaasa kolaolaa hÜta. %yaat AaNaI ihndu Xaas~aMmaQaIla Anaok saamyasqaLo tÜ satt daKvaUna dotÜ. tsaoca ‘sauiÔ’ pMqaacaI matohI ihMduMXaI KUp imaLtI jauLtI Asalyaacao daKlao hI tÜ vaoLÜvaoLI dotÜ.
³ sauiÔ XabdcaI ]%pi<a saaMgatanaa AlbaoÉNaI mhNatÜÊ ‘ga`Ik BaaYaot ’sauÔ‘ mhNajao ’&ana‘Ê ivaWanaanaa ’iflaasaÜÔa‘ mhNajao  &anaacaI laalasaa AsaNaara Asao mhNatat. mauslaIma t%va&aina haca Xabd GaotlaaÊ AaNaI saufI ha Xabd Aist%vaat Aalaa. ´
mau#ya%vao ]<ar Baartat raihlyaamauLo vaOYNava laÜkaMXaI Albao$iNacaa sambaMQa Aalaa. BagavadgaItotIla ivacaar tÜ baroca vaoLa eKaVa mhNaNyaacyaa puYTIsaazI vaaprtÜ. to ivacaar %yaalaa sauiÔ t%va&anaacyaa javaL jaaNaaro vaaTtat.
ihnduncaI Xaas~o ga`IkaMcyaa tÜDIcaIÊ kQaI kQaI %yaahUnahI varcaZ AsalaI tirhI ga`IkaMmaiQala saamaanya laÜkaMcyaa caukIcyaa samajautIMvar ivaXvaasa zovaayacao naaka$na maR%yaulaa saamaÜro gaolaolyaa saÜËoTIsacyaa tÜDIcaa ekhI maaNaUsa ihMdUMmaQyao idsat naahI Asao tÜ mhNatÜ. ihMdu ivaWana saaQaarNataha bahujana samajautInaa Qa@ka laavat naahIt AXaI %yaacaI tËar Aaho. %yaamauLo %yaacao sava- Xaas~Iya isaQQaant gaÜMQaLacyaa isqatIt AaNaI saamaanya laÜkaMcyaa KUL\yaa samajautIt imasaLlaolao Aahot. %yaacao vaNa-na ’maÜtI AaNaI icaKla maatI ikMvaa maÜlyavaana r%nao AaNaI gaargaaoT\yaa‘ Asao krta yao[la’.

Albao$NaInao BaartatIla ivaivaQa gaÜYTIMivaYayaI idlaolaI maaihtI Aata pahU.

ihMduMcyaa dovaaMivaYayaIcyaa klpnaa

kuzlyaahI gaÜYTIcaa ivacaar krtanaa &anaI laÜkaMcao mhNaNao AaNaI saamaanya laÜkaMcyaa klpnaa yaa Albao$NaI vaogavaogaL\yaa krtÜ. ihnduMmaQaIla &anaI laÜk šXvar ha ekca Aaho Asao maanatat. sa`uYTItIla  &ana ho 25 t%vaaMmaQyao ekvaTlaolao Aaho Asao ihndU ivadvaana maanatat. puÉYaÊ vya>Ê Avya> pdaqa-Ê AhnkarÊ pnca mahaBaUto [%yaadI t%vao AByaasaUna kuzlyaahI Qamaa-cao AacarNa kolao tir maÜxap`aPtI hÜ[la Asao praXarkRiYaMcao mat tÜ yaasaazI dotÜ.
pNa kuzlyaahI doXaatIla saamaanya laÜkanaa AmaUt- klpnaa ]majat naahIt. to idsaNaaáyaa ikMvaa Aaplyaa [ind`yaanaa jyaa &at hÜ] Xaktat %yaa gaao YTIMkDo jaast AakaYI-t hÜtat. ica~ ikMvaa mautI-puZo to lagaoca Jauktat. yaacao ]dahrNa dotanaa Albao$NaI mhNatÜ ‘ jar eKVa AiXaxaIt maaNasaalaa p`oiYat mauhmmad ikMvaa ma@kocao ica~ dKvalao tr tÜ AanaMdanao vaoDa hÜ[la. %yaa ica~acao mauko Gao[la ikMvaa %yaa samaÜr gaDabaDa laÜLola sauwaÊ jasao kahI to ica~ nasaUna p`%yaxaca ma@ka Aaho’
ha manaUYya svaBaava Asalyaanao kuzlaohI Gamaa-samaMQaIcao ivaQaana laÜkaMsamaÜr kaLjaIpuva-k krayalaa hvao Asao saaMgaUna Albao$NaI ]dahrNa dotÜ ‘eka ihndU ivaWanaanao šXvar kÜNa%yaahI maÜjamaapat basat naahI ho saaMgaNyaasaazI ’šXvar ha ibaMdU$p Aaho Asao saaMigatlao. pNa ibaMdu$p kXaasaazI mhTlao ho na samajalyaamauLo A&anaI laÜkaMnaI ‘dova [tka laaMba [tka $Md Asao vaNa-na kolao’Ê šXvar sava-dXaI- Aaho Asao mhTlaoÊ tr saamaanya maaNasao ivacaar krtatÊ sagaLo phayalaa DÜLo paihjaotÊ AaNaI ijatko jaast DÜLo ittko jaast idsaolaÊ %yaamauLo dovaalaa 1000 DÜLo Asalao paihjaot‘
ihnduMmaQyaohIÊ ga`IkaMmaQyao hÜtI tXaIca maUtI-pujaa AahoÊ pNa &anaI laÜk maa~ maUtI- ikMvaa kuzlyaahI dovaacyaa pilakDo jaÜ šXvar %yaacaIca pUjaa krtat.
yaa izkaNaI Albao$NaInao varahimaihracyaa ’sainhta‘ yaa ga`MqaatIla dovaaMcyaa maUtI- banavaayacao inayama saaMigatlao Aahot. to vaacaNyaasaarKI Aaho.
ihMdUMcyaa p`isaw maUi-tMpOkIÊ maultanacaa Aaid%yaÊ tnaoXar caa caËpaNaIÊ kaXmaIrcaI XaardaÊ AaNaI saÜmanaaqa ho ivaXaoYa p`saIw Aahot. ³yaa pOik Xaarda saÜDlaI tr [tr sava- maUtI-Ê gaJanaIcyaa mahmmadanao ]Qvast kolyaa´

punaja-nmaacaI klpnaa

’Ô@,t ekca dova AahoÊ AaNaI mauhmmad %yaacaa p`oiYat Aaho‘ ho vaa@ya jasao mausalamaanaaMcaI KUNa Aaho. ’sabbaqa‘ hI jaXaI jyau laÜkancaI KUNa Aaho ikMvaa ’iT/inaTI‘ hI iK,scana Qamaa-cao vaOiXaYz\yaÊ
tsaoca punaja-nma AaNaI Aa%maa ivaivaQa yaÜinaMmaQaUna Xairro badlat ifrtÜ ha ivacaar ho ihndU laÜkancao vaOiXaYz\ya Aaho.
AiXaca klpnaa ga`IkancaI AaNaI sauiÔ laÜkaMcaI Aaho. Aa%maa ekca Asauna tÜ Xairro badlatÜ. %yaa janmaat kolaolyaa Ëu%yaanausaar puZcaa janma imaLtÜ. Asao caË caalau rhato.
ihndU laÜk jagaacaI ivaBaagaNaI sqaUlamaanaanao svaga-laÜk ­ mhNajao dova rhatat to izkaNaÊ nagarlaÜk mhNajao ijaqao maaNasao rhatat to izkaNaÊ va pataL\laÜk AXaI krtat.manaUYya yaa laÜkaMmaQyao %yaanao kolaolyaa kR%yaancaI fLo BaÜgatÜ. maga prt XarIr QarNa krtÜ. yaamauLoca ’saaM#ya‘ yaa pustkat svaga- mah%vaacaa maanalaolaa naahI. sauiÔ laÜkaMcao hI hoca mat Aaho.
Aa%maa svaga-laaok iknvaa pataL\laÜkat XarIraiXavaaya rhatÜ ho Jaalao ihMdUMmaQaIla ivaWanaaMcao mat.
pNa jaast parmparIk ivaXvaasa Asaa Aaho kIÊ Aa%maa ek XarIr saÜDlyaavar dusaro XarIr imaLo pya-nt ’Aitvaisaka‘ naamak XarIrat ek vaYaa-pya-Mt rhtÜ. yaamauLoca ihndU laÜk manauYyaacaa maR%yau JaalyaanaMtr eka vaYaa-nao QamaI-k ivaQaI krtat.
Aa%maa yaa caËat ADktÜ yaacao karNa A&ana ho hÜya. jaovha tÜ AntIma &ana pa`Pt krtÜ tovha yaa caËatUna sauTka hÜ]na %yaalaa maÜxa imaLtÜ.

iTp maÜxa klponaovar gaItomaiQala ]taro AaNaI saa@roTIsa va etr ga`Ik ivaWanaaMcao jao ]taro idlao Aahot to [tko imaLto jauLto Aahot kI AaEcaya- vaaTavao.


vaNaa-QarIt samaajarcanaa
Asaa eKada maaNaUsa jyaalaa rajya krayacaI mah%vaakaMxaa AahoÊ jaÜ AaPalyaa iQarÜ_a<a vaR<aInao AaNaI gauNaanaI %yaalaa laayakhI Aaho. saMkTathI Baagya jyaalaa saaqa doto. laÜk %yaalaa %yaacyaa gauNaaMmauLo maana dotat. %yaanao jar eKaid vyavasqaa banavalaI tr tI samaajaat $Z hÜto. Anaok idvasa laÜTlao kI tI ek prmpraca hÜto. %yaatca tI Qamaa-var AaQaarIt Asaola tr jaastca.
jaunyaa kaLatIla rajaaMnaI p`jaocaI vyavasqaa raÓNyaasaazI AXaa Anaok vyavasqaa kolyaa. jaunyaa piX-ayana rajyaathI samaajaacaI caar Baagaat ivaBaagaNaI kolaI hÜtI. 1´ rajao va sardar 2´Qama-gauÉ va dovaacao pujaarI 3´ Xaas~& 4´ karagaIr
ihndUnmaQyaohI ASaIca samaajarcanaa Aist%vaat Aaho. %yaalaa to vaNa- ikMvaa jaatk Asao mhNatat.
baa`*maNaÊ xa~IyaÊ vaOXyaÊ Xaud` Asao caar vaNa- Aahot. maÜxacaa AiQakar yaapOkI kÜNaalaa yaa baabat %yaaMcyaamaQyao matBaot AahotÊ pNa sava- saaQaarNa pNao savaa-Mnaa tÜ Aaho Asao &anaI laÜk maanatat. svataha vaasaudova ËuYNa ha Xaud`ca hÜta.


ihMduMcaI KgaÜla Xaas~.

ihndu laÜkaMcao KgaÜla Xaas~ paca isaQQaaMtaMvar AQarlaolao Aaho.
1´ latacaa sauyaa- isaQQaaMt
2´ vaiXaYz isaQQaaMt
3´ puilasa isaQQaaMt
4´ rÜmak ³rÜma doXaacaa´ isaQQaaMt
5´ ba`*ma isaQQaaMt

ihndu laÜkaMcao gaiNat AitXaya puZarlaolao Aaho. to gaiNataMsaazI ’Ank‘ vaaprtat. AaplaI ³ArbaI´ gaNana pQQatI hI ihMduMcyaaca gaNana pQQatI var AaQaarIt Aaho. pNa kuzlaahI doXa Asaa naahI kI jaÜ 1000 cyaa varcao Ank vyavaharat vaaprtÜ. ihndU maa~ dhacyaa 18 vyaa GaataMkapya-nt Ank vaprtat. 18 vyaa GaataMkalaa ’praQa- mhNatat‘.
tI naavao KlaIla p`maaNao
ekmaÊ dXamaÊ XatmaÊ sahs~maÊ Aa]tÊ la@XaÊ p`yautÊ kÜTIÊ nyabau-DÊ pd\maÊ Kva-Ê inaKva-Ê mahapd\maÊ sankUÊ samaud`Ê maQyaÊ An%yaÊ praQa-.

AvakaXaatIla gaÜlakanaa ihndU tara mhNatatÊ tara yaa XabdacaI ]%p<aI ’tarna‘ yaa XabdapasaUna JaalaI Aaho. ’tarna‘ mhNajao tarlaa gaolaolaa. jaÜ sava- laÜkaMmaQaUna tarlaa gaolaa Aaho tÜ ’tara‘.

pRqvaI caa Aakar

 pRuqvaI gaÜla Aaho Asao %yaaMcao KgaÜlaXaas~& maanatat. pNa baroca laÜk Asao maanatat kI pRqvaIcaa Aakar ha kasavaacyaa pazIp`maaNao Aaho. Kalacaa AQa-gaÜla samaud` Aaho.
pRqvaIBaÜvatI samaud` AahoÊ samaud`aBaÜvatI punha pRqvaI Aaho. Asao saat samaud` AaNaI saat pRqvaI Aahot. saat pRqvaI KalaIla p`maaNao
tlaÊ sautalaÊ pataLÊ AsaalaÊ ivasaalaÊ ma`u<aalaÊ rsaatL.
saat pRqvaInantr saat svaga- AahotÊ BaulaaokÊ BauvalaÜ-kÊ svalaÜ-kÊ mahlaÜ-kÊ janalaÜkÊ tpÜlaÜkÊ sa%yalaÜk ho to saat svaga-.
tsaoca pRqvaI sqaIr AsaUna sauya- maoÉ pva-taBaÜvatI ifrtÜ.
Aaya-Ba+ maa~ mhNatÜ kI pRqvaI iÔrtoÊ AaNaI sauya- sqaIr Aaho. tsaoca pRqvaIcyaa kond`akDo sava- vastu Kocalyaa jaatat.

jagaacaI klpnaa

AXaI kalpnaIk roYaa jaI pRqvaIcao dÜna Baaga krto ³ivaYauvva`u<aap`maaNao´ itlaa ’inarxa‘ mhNatat. yaa roYaocyaa caar idXaanaa caar mahana nagaro Aahot.
puvao-laa yamakÜTIÊ pEcaImaolaa rÜmakÊ dixaNaolaa lankaÊ ]<arolaa isawpUr.
tsaoca ]<ar d`uvaavar mao$ naamak pva-t AahoÊ %yaavar dova rhatatÊ sauya- va taro mao$ BaÜvatI iÔrtat Asao to maanatat.
dixaNa Qa`uvaavar vaaDvamauK naavaacao baoT AahoÊ %yaavar raxasa rhatat. ho vaaDvamauK baoT AaNaI lanka yaamauLo ihndU laÜk dixaNa idXaa Apiva~ maanatat.

doXaantrÊ iknvaa dÜna jaagaaMmaQalao AMtr

ihMdU Asao maanatat kI dixINaolaa lanka AaNaI ]<arola maoÉ pva-t yaanaa sarL roYaa jaÜDto. hI roYaa ]jjaOna Xahratuna jaato. %yaamauLo ihndu laÜk sava- Antr ho ]jjaOna XahrapasaUna maÜjatatÊ %yaalaa doXaantr Asao mhNatat.
lanka yaa XabdaivaYayaI ek gamaitdar ]%p<aI saangaNyaasarKI Aaho. lavanga naavaacaa masaalyaacyaa pdaqa- jyaa baoTat imaLtÜ %yaalaa ’langaa‘ mhNatatÊ hI langaa mhNajaoca lanka AsavaIÊ Asao Albao$NaI mhNatÜ.

kuzlyaa gaÜYTI Kavyaat AaNaI kuzlyaa Ka] nayaot

sava-saaQaarNpNao kuzlyaahI p`aNyaalaa maarNao ho pUvaI- vaja- hÜto. pNa laÜkanaa maaMsa KayacaI šcCa Asato %yaamauLo ha inayama Ô@,t ba`amhNaaMpurtaca maya-adIt zo]naÊ zravaIk p`aNaI maarayalaa prvaanagaI doNyaat AalaI. %yaanausaar bakrIÊ baÜkDÊ maasaoÊ pxaI e%yaadI maarayalaa prvaanagaI doNyaat AalaI. gaayaÊ GaÜDoÊ gaaZvaÊ h<aIÊ e%yaadI maarayalaa prvaanagaI naahI.
gaayaIcao maaMsa KaNyaavar kQaIpasaUna baMdI GaatlaI gaolaI yaa baabat vaogavaogaLI mato Aahot. kahI ihndu mhNatat kI mahaBaartacyaa vaoLopasaUna hI baMdI GaatlaI gaolaI. tr kahI ihndU mhNatat }YNa p`doXaat gaayaIcao maaMsa Ka}na ~asa hÜ] laagalaa %yaamauLo hI baMdI GaatlaI gaolaI. pNa Albao$NaI mhNatÜ kI gaÜvaMXa ha AitXaya fayadoXaIr Asalyaanao hI baMdI GaatlaI gaolaI AsaavaI. yaaca karNaasaazI Alhjjala yaanao baabaIlaÜinaAa maQyao AXaI baMdI GaatlaI hÜtI.
eka ihndU pustkatlao mat do]na Albao$NaI mhNatÜ ’%yaajja Asalyaa ikMvaa nasalyaa trI sava- gaÜYTI saar#yaaca Aahot.
&anyaanaI manauYyaalaa ba`a*maNa iknvaa caaMNDala ho samaanaca. A&anaI manauYya kahI gaÜYTI %yaajjya vagaOro zrvatat AaNaI ivaivaQa gaÜYtImaQyao Baoda Baodacyaa iBaMtI ]Byaa krtat‘

yaaiXavaayahI barIca rÜcak maahItI yaa pustkat Aaho. sagaLIca [qao dot naahI mhNajao pustk ivakt Gao]na vaacaayacaI ]%saukta rahIla.
lailat